CBOS: osoby z niepełnosprawnością wciąż są najbardziej wykluczoną grupą społeczną
Osoby z niepełnosprawnością, ubodzy, bezdomni i osoby starsze postrzegane są jako najbardziej wykluczone społecznie – wynika z najnowszego badania CBOS. Według sondażu 6 proc. badanych czuje, że traktuje się ich gorzej niż innych.
Jak podaje CBOS, zdecydowana większość respondentów (73 proc.) uważa, że w Polsce są ludzie lub grupy społeczne doświadczające większych trudności niż pozostałe oraz mające mniejsze możliwości realizowania potrzeb.
Większe trudności
Ankietowani zostali zapytani, jakie grupy społeczne doświadczają większych trudności niż pozostałe. Wśród najczęstrzych odpowiedzi wskazywano osoby z niepełnosprawnością, chorych i rencistów (48 proc.). Niektórzy mówili też o opiekunach osób z niepełnosprawnością. W drugiej kolejności wymieniano biednych i ubogich (20 proc.), bezrobotnych (12 proc.) i bezdomnych (7 proc.). Do osób mających większe trudności niż pozostali część badanych zaliczyło ludzi starszych (17 proc.), nie precyzując, czy chodzi o problemy zdrowotne, materialne, czy też o jakiś rodzaj dyskryminacji ze względu na wiek.
CBOS zwraca uwagę, że w porównaniu z badaniami sprzed pięciu lat – teraz w spontanicznych wypowiedziach respondentów znacznie rzadziej pojawiają się bezrobotni, co - jak podkreślono - wiąże się z poprawą w tym czasie sytuacji na rynku pracy.
Dyskryminacja
Na pytanie wprost, czy pewne grupy napotykają w życiu społecznym większe trudności niż inne, zdecydowana większość ankietowanych wymieniła: ludzi biednych, ubogich (87 proc.), osoby z niepełnosprawnościami (87 proc.), chorujących psychicznie (84 proc.), bezdomnych (84 proc.) oraz osoby starsze (77 proc.). Około dwóch trzecich respondentów uważa, że zagrożeni wykluczeniem społecznym są byli więźniowe (69 proc.) oraz bezrobotni (65 proc.), a mniej więcej połowa badanych zalicza do nich osoby mieszkające z dala od wielkich miast (59 proc.), słabo wykształcone (57 proc.), migrantów (57 proc.), osoby o odmiennej orientacji seksualnej (55 proc.) oraz niektóre mniejszości narodowe (49 proc.).
Jak wynika z sondażu, co siedemnasty badany (6 proc.) ma poczucie, że jest traktowany gorzej niż inni i mniej akceptowany w społeczeństwie. Wśród przyczyn gorszego traktowania ankietowani najczęściej wymieniali złą sytuację materialną (37 proc.), niepełnosprawność, chorobę (34 proc.) oraz wiek (30 proc.).
CBOS zaznacza, że w tym roku rzadziej niż pięć lat temu wśród przyczyn gorszego traktowania wymieniano złą sytuację materialną (bieda, bezrobocie, bezdomność), a częściej – wiek, wyznanie, przekonania polityczne oraz orientację seksualna.
Efekt poprostestowy?
Według autorki opracowania Małgorzaty Omyły-Rudzkiej, zmniejszenie się znaczenia czynników związanych z położeniem materialnym wynika prawdopodobnie z poprawy warunków materialnych Polaków, jaka dokonała się w tym czasie: spadku bezrobocia oraz – co ukazują badania – ze zmian w społecznym postrzeganiu przyczyn ubóstwa.
Autorka opracowania zwraca uwagę, że kilka lat temu przyczyn biedy upatrywano przede wszystkim w czynnikach zewnętrznych (wysokim bezrobociu, braku pracy), a obecnie, w sytuacji niskiego bezrobocia, bieda najczęściej wiązana jest z czynnikami zależnymi od człowieka, np. niechęcią do podejmowania pracy.
Z kolei wzrost znaczenia niepełnosprawności jako czynnika utrudniającego pełne uczestnictwo w życiu społecznym, uwrażliwienie opinii publicznej na sytuację osób z niepełnosprawnościami, można wiązać z niedawnym protestem tej grupy.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face), wspomaganych komputerowo (CAPI), od 28 czerwca do 5 lipca 2018 roku na liczącej 952 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
